Zeszyt Naukowy Numer 50
Agnieszka Barczak
WPŁYW PANDEMII COVID-19 NA RUCH PASAŻERSKI W TRANSPORCIE LOTNICZYM W UE
Streszczenie: Pandemia COVID-19 miała negatywny wpływ na wiele aspektów działalności gospodarczej na całym świecie. W dużej mierze – z powodu wprowadzanych obostrzeń – ucierpiał transport, w tym pasażerski transport lotniczy. Dlatego też celem opracowania jest sprawdzenie, jak duży negatywny wpływ miała pandemia COVID-19 na lotniczy transport pasażerski w Unii Europejskiej, i zobrazowanie ewentualnych różnic pomiędzy warto-ściami rzeczywistymi a prognozowanymi. W badaniu posłużono się danymi kwartalnymi za lata 2013-2021 publikowanymi przez Eurostat. Prognoza kombinowana została zbudo-wana w oparciu o średnią ważoną, z wykorzystaniem takich metod prognostycznych, jak: analiza widmowa Fouriera, trendy jednoimiennych okresów, wskaźniki sezonowości oraz metoda wygładzania wykładniczego. Badania wykazały duże różnice w analizowanych wielkościach, wynoszące nawet blisko 30 milionów obsłużonych pasażerów.
Słowa kluczowe: analiza widmowa Fouriera, pandemia COVID-19, prognozy kombino-wane, transport lotniczy, trendy jednoimiennych okresów, wskaźniki sezonowości, wygła-dzanie wykładnicze
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.01
Inna Berzhanir
FINANCIAL SECURITY MANAGEMENT OF ENTERPRISES IN MODERN CONDITIONS
Abstract: The financial security of economic entities is part of the financial security of the state since the enterprise creates added value, which forms a gross domestic product at the state level. In addition, businesses are the main taxpayers that affect the formation of state and local budget revenues. Therefore, a high level of financial security of an enterprise provides the state opportunities to perform its functions, ensures economic development, and improves social standards. In the context of economic and political instability, in addi-tion to the variability of micro- and macro-environment factors that affect the activity of the enterprise, the assessment of financial security is a particularly pressing issue. The aim of the article is to develop a mechanism for managing the financial security of enterprises in accordance with the actual conditions of business conducted by Ukrainian enterprises. The management mechanism is considered as a certain system, which consists of a certain set of interrelated elements and involves taking actions to achieve financial interests by the timely reduction of financial risks and counteracting external as well as internal threats. In each enterprise, an urgent task is to develop an effective strategy for the development of financial security, which is characterized by the close relationship and interdependence of its individual components. In these conditions, in order to increase the level of financial security of enterprises, the following measures are proposed: reducing the amount of re-ceivables, controlling short-term debt, limiting the need for financial sources, reassessing fixed assets, increasing production volumes and product sales, reducing costs and others.
Keywords: equity, financial security, financial stability, liquidity, working capital
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.02
Nataliia Biloshkurska, Mykola Biloshkurskyi, Nazariy Popadynets, Ivan Plets, Mariya Karpyak
Abstract: The significance of this study lies in proving the validity of the Okun effect by indicators of socio-economic development in Poland, Ukraine, the EU, and the world, which are: economic growth leads to a decrease in unemployment, while economic recession leads to an increase in unemployment; an increase in unemployment is accompanied by an economic recession, while a decrease in unemployment is accompanied by economic growth. The article is exploratory and based on comparative analysis, regression analysis, ANOVA, the graphical method, logical generalization, synthesis, induction, and deduction. It substantiates the expediency of comparative evaluation of the impact of unemployment on the socio-economic development of neighbouring countries: the Republic of Poland (a member of the European Union) and Ukraine (a candidate for the European Union) sup-plemented with a comparison of the average European and average world data. It shows that the sensitivity of real GDP to changes in the unemployment rate, as well as the sensitivity of the unemployment rate to changes in real GDP in Poland, is the lowest. In contrast, Ukraine has the highest relative to the EU and global averages. It was established that state anti-crisis management in the social sphere should be focused both on financial support for employers and employees and on the creation of new vacancies in the implementation of infrastructure projects.
Keywords: development, Okun effect, Okun’s law, real GDP, unemployment
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.03
Vasyl Gerasymchuk, Svitlana Andros
ECONOMIC RELATIONS OF UKRAINE AND THE VISEGRAD GROUP COUNTRIES: ACHIEVEMENTS, PROBLEMS, PROSPECTS
Abstract: The purpose of the study is to analyze the state, problems, and prospects for the development of trade and economic relations between Ukraine and the countries of the Vis-egrad Group (V4) in the context of the implementation of its aspirations for European and Euro-Atlantic integration. The need to strengthen the export potential of Ukraine in trade with the V4 countries was noted not only in agricultural and metallurgy products but primarily in goods and services with high added value. The study used the methods of historical, logical and comparative analysis, grouping analytical and empirical generalisation. In preparing the materials, data from the UN, WB, IMF, statistical bodies of Ukraine and V4, publications of domestic and foreign scientists were used. Recommendations are proposed to further strengthen mutually beneficial cooperation between Ukraine and V4 in the field of sustainable development, innovation, and investment attraction, as well as in the process of restoration and modernisation of Ukraine in the post-war period.
Keywords: convergence, European integration, restoration and modernisation of Ukraine, trade and economic relations, Visegrad Group
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.04
Adam Grodecki, Dorota Klimecka-Tatar, Jacek Wołowczyk
WYPADKOWOŚĆ I SPOSOBY ZAPOBIEGANIA WYPADKOM W PRZEDSIĘBIORSTWACH Z BRANŻY METALURGICZNE
Streszczenie: Artykuł został poświęcony tematyce związanej z wypadkowością oraz środ-kami do zapobiegania występowaniu wypadkom. Środowisko pracy generuje wiele zagro-żeń, wobec tego pracodawcy zobowiązani są do przestrzegania wszystkich uwarunkowań prawnych związanych z ustawodawstwem danego kraju. Na terenie Rzeczpospolitej Pol-skiej obowiązuje Kodeks pracy, w którym są zawarte wszelkie uwarunkowania co do bez-piecznych i higienicznych warunków w zakładach pracy. Niniejszy artykuł zawiera zarówno opis przeglądu literatury dotyczącej wypadkowości, jak i wyniki badań przeprowadzonych na grupie respondentów w przedsiębiorstwie produkcyjnym z branży metalurgicznej. Badania wykazują, że pracownicy posiadają wiedzę na temat stosowanych przez nich środków ochrony indywidualnej i potrafią wskazać najbardziej narażone obszary. Mimo to w przedsiębiorstwie dochodzi do wypadków przy pracy. Respondenci wykazali, że głównym czynnikiem powodującym wypadki przy pracy jest zła organizacja pracy oraz czynnik ludzki (a dokładnie niewłaściwe zachowania pracowników).
Słowa kluczowe: środki ochrony, ryzyko, wypadkowość
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.05
Michał Konopka
PRAWNA ANALIZA DÓBR OSOBISTYCH I DANYCH OSOBOWYCH W DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE
Streszczenie: Zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem wymaga gromadzenia, ana-lizowania i przetwarzania różnych danych, w tym danych osobowych. Niezgodne z prawem działania w tym zakresie mogą skutkować negatywnymi konsekwencjami prawnymi dla przedsiębiorstwa. Celem artykułu jest prawna analiza problematyki dóbr osobistych i danych osobowych w działalności przedsiębiorstw w Polsce. Z uwagi na osobisty charak-ter obie kategorie praw są często wzajemnie utożsamiane i mylone. W rzeczywistości są to różne kategorie praw, które wymagają odrębnego traktowania w ramach współczesnego zarządzania przedsiębiorstwami. W artykule wskazano różnice występujące między tymi prawami. Szczególną uwagę poświęcono przykładom dóbr osobistych i danych osobowych w kontekście działalności współczesnych przedsiębiorstw. Przepisy prawne w tym zakresie nie są bowiem jasne i nie wskazują zamkniętego katalogu tych praw. Dlatego wskazano kryteria interpretacji niejasnych przepisów w obu badanych przypadkach.
Słowa kluczowe: dane osobowe, dobra osobiste, ochrona dóbr osobistych
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.06
Kamil Kwiecień
RELACJE ORGANIZACJI Z OTOCZENIEM Z PERSPEKTYWY DOBROSTANU EKOSYSTEMU
Streszczenie: Perspektywa ekosystemowa w naukach o zarządzaniu wiąże się z dynamicz-nym i kontekstowym postrzeganiem relacji organizacji z otoczeniem. Coraz większa złożoność otoczenia i rosnące oczekiwania interesariuszy wobec przedsiębiorstw sprawiają, że ekosystemy jako przedmiot analizy zyskują na znaczeniu. Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja specyfiki dobrostanu ekosystemu. Aby zrealizować to zamierzenie, zastosowano metodę systematycznego przeglądu literatury. W świetle uzyskanych wyników dobrostan ekosystemu jawi się jako wielopoziomowy i wielowymiarowy, pozytywny stan, w którym mogą zachodzić i rozwijać się wartościowe relacje między uczestnikami ekosystemu.
Słowa kluczowe: dobrostan ekosystemu, interesariusze, relacje organizacja – otoczenie
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.07
Kacper Sieciński
SIEĆ MIĘDZYORGANIZACYJNA WOBEC CZYNNIKÓW RYZYKA: STUDIUM PRZYPADKU PLATFORMY ARIBA NETWORK
Streszczenie: Sieci międzyorganizacyjne w modelu business to business (B2B) charakte-ryzują się dużą liczbą uczestników, co wiąże się z szeregiem czynników ryzyka, które mogą wpłynąć na procesy biznesowe w tych sieciach. Z tego względu ważne jest, aby dokładnie zbadać te determinanty i opracować odpowiednie strategie minimalizacji zagrożeń. Celem badania jest zidentyfikowanie czynników ryzyka w sieci międzyorganizacyjnej funkcjonu-jącej w ramach platformy Ariba Network oraz ocena wpływu tych elementów na procesy biznesowe w tej sieci. W ramach badania przeanalizowano mechanizmy minimalizacji zagrożeń stosowane w badanym podmiocie oraz narzędzia służące do zwiększenia bezpieczeństwa procesów zachodzących w sieci. Praktyka przeciwdziałania zagrożeniom wewnętrznym oraz zewnętrznym w badanej platformie opiera się na wyróżnieniu czterech głównych kategorii potencjalnych niebezpieczeństw. Umiejętność identyfikacji oraz pro-gnozy prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka może okazać się kluczowa do utrzymania stabilności procesów biznesowych. Organizacje korzystające z zasobów platformy Ariba Network są monitorowane, a pozyskane informacje są przetwarzane w celu opracowania przyszłych strategii zapobiegania zagrożeniom. Wiedza pozyskana w konsekwencji przeprowadzonego badania może okazać się przydatna dla przedsiębiorstw, które działają w modelu biznesowym B2B, a chcą minimalizować ryzyko wynikające z wystąpienia nieprawidłowości we współpracy pomiędzy członkami sieci międzyorganizacyjnej.
Słowa kluczowe: business to business (B2B), czynniki ryzyka, e-commerce, sieci międzyorganizacyjne
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.08
Piotr Szamrowski
Streszczenie: Unikatowe cechy mediów społecznościowych sprawiają, że są one szczególnie użytecznym narzędziem w działalności organizacji non profit. Głównym celem badań była identyfikacja tych organizacji non profit, które cechowała najwyższa aktywność pod względem częstotliwości publikacyjnej w serwisie społecznościowym Facebook, najwyższa liczba obserwujących ten serwis oraz najwyższa średnia reakcja odbiorcy na publiko-wane w serwisie treści. Uzyskane rezultaty wskazują, że pod względem aktywności publikacyjnej, jak i reakcji odbiorcy na publikowane w serwisie treści, organizacje związane z ekologią, ochroną zwierząt i dziedzictwa przyrodniczego wyraźnie dystansowały pozostałe. Jedynie w przypadku tzw. liczby obserwujących profil dały się one wyprzedzić organizacjom związanym z upowszechnianiem, ochroną wolności i praw człowieka.
Słowa kluczowe: Facebook, media społecznościowe, organizacje pożytku publicznego, or-ganizacje proekologiczne
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.09
Justyna Wójcik
ZACHOWANIA ZAKUPOWE POLSKICH E-KONSUMENTÓW W ŚWIETLE NOWEJ SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ
Streszczenie: Na podejmowanie decyzji zakupowych związanych z wyborem kanału sprzedaży, jak również z wyborem produktów ma wpływ szereg czynników. W artykule przedstawiono, w jaki sposób nowa sytuacja społeczno-gospodarcza oddziałuje na zacho-wania e-konsumentów dokonujących zakupów online. Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja zachowań polskich e-konsumentów w procesie zakupów online. Metodą badawczą wykorzystaną w badaniu jest sondaż diagnostyczny. Badanie zrealizowano w IV kwartale 2022 roku na grupie 359 respondentów, wykorzystując kwestionariusz ankiety. Polski e-konsument to osoba, która dokonuje e-zakupów, czyniąc to kilka razy w miesiącu, głównie na platformie Allegro, za pośrednictwem smarfona. Wartość pojedynczej transak-cji koszyka zakupowego nie przekraczała 200 PLN. Przed pojawieniem się pandemii, jak również w czasie jej ustania najczęściej e-konsument dokonywał zakupów odzieży i obuwia oraz produktów kosmetycznych, unikając zakupów artykułów zoologicznych oraz żywności. Główną przesłanką do robienia zakupów online jest atrakcyjna cena produktów. Konsumenci decydują się na e-zakupy również w powodu szczegółowego opisu zamawia-nego produktu i przejrzystej strony internetowej. Kolejnymi ważnymi aspektami dla pol-skiego e-konsumenta jest wygoda i oszczędność czasu.
Słowa kluczowe: COVID-19, e-commerce, e-konsument, zakupy online
DOI: 10.17512/znpcz.2023.2.10
Politechnika Częstochowska uczelnią dostępną.
