Numer bieżący

NUMER BIEŻĄCY / CURRENT ISSUE

Zeszyt Naukowy Numer 55 / VOLUME 55

OD REDAKCJI/FROM EDITORS

.

Lina Artemenko, Dmytro Tiutiunikov, Olga Guk

IMPLEMENTATION OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN BUSINESS MODELS OF INTERNATIONAL AND UKRAINIAN COMPANIES

Abstract: The article is devoted to topical issues of artificial intelligence research. Modern tools of generative artificial intelligence, which are used in the activities of companies, are analyzed. The level of implementation of artificial intelligence in business processes in different countries is indicated. The positive aspects of the implementation of artificial intelligence in the activities of companies have been identified. It is considered in which areas of business the use of artificial intelligence is the most common. The most common ways of using artificial intelligence in business in the world are given. There are examples of both successful and unsuccessful use of artificial intelligence in the activities of companies. The peculiarities of the implementation of artificial intelligence tools in the activities of companies are considered. One of the possible variants of the process of introducing artificial intelligence into the activities of enterprises is proposed.

Keywords: artificial intelligence, business activity, enterprise economy, implementation of AI, modern technologies, modernization

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.01

.

Klaudia Budna, Klaudia Dąbrowska, Eryk Mikołaj Kowalczuk

INNOWACJE W ROBOTYCE W POLSCE – STAN OBECNY I PRZYSZŁE PERSPEKTYWY

Streszczenie: Robotyka odgrywa kluczową rolę w różnych aspektach życia codziennego, przemysłu i gospodarki. Wykorzystywana jest w wielu branżach, np. spożywczej, rolniczej, handlowej czy przemysłowej. W przyszłości roboty mogą być również wykorzystywane w innych sektorach, jak transport czy ekologiczne rolnictwo. Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja obecnych i przyszłościowych rozwiązań w robotyce w sektorze automotive, przemysłowym, spożywczym, medycznym, rolniczym oraz handlowym w Polsce. W artykule przedstawiono przykłady robotów wykorzystywanych we wskazanych branżach oraz określono przyszłościowe rozwiązania. Charakterystyka rozwiązań została przygotowana na podstawie przeglądu literatury i stron internetowych.

Słowa kluczowe: innowacje, nowoczesne rozwiązania, robotyka

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.02

.

Natalia Dernowska-Żaczyk, Małgorzata Langlois

HR BUSINESS PARTNERING JAKO ELEMENT STRATEGICZNEGO ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ: ETAPY I WYZWANIA DLA ROZWOJU

Streszczenie: W niniejszym badaniu zbadano etapy rozwoju i wyzwania roli HR Business Partner (HR BP) w organizacjach. Poprzez analizę różnych przedsiębiorstw badanie zidentyfikowało kluczowe fazy rozwoju HR BP, od poziomu operacyjnego po taktyczny i strategiczny. Wyniki podkreślają kluczowe wyzwania, przed którymi stoją organizacje, w tym przejście z ról operacyjnych do strategicznych, równoważenie zadań operacyjnych i strategicznych, rozwijanie kompetencji analitycznych i integrowanie HR BP z operacjami biznesowymi. Wdrażanie ukierunkowanych działań, takich jak edukacja liderów, automatyzacja procesów i inwestycje w rozwój kompetencji HR BP, pomaga przezwyciężyć te wyzwania i przesuwa rolę w kierunku strategicznego partnerstwa. Ograniczenia badania obejmują skupienie się na niewielkiej liczbie przedsiębiorstw i poleganie na metodach jakościowych, co może mieć wpływ na uogólnienie i obiektywność wyników. Przyszłe badania powinny brać pod uwagę większą i bardziej zróżnicowaną próbę oraz uwzględniać metody ilościowe.

Słowa kluczowe: badania jakościowe, HR Business Partner, rozwój HR, wyzwania organizacyjne

DOI: 0.17512/znpcz.2024.3.03

.

Maciej Kędziera

MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA ROZWIĄZAŃ TECHNOLOGICZNYCH OPARTYCH NA SZTUCZNEJ INTELIGENCJI W TWORZENIU PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ – STUDIUM PRZYPADKU BANKU

Streszczenie: Dynamiczne zmiany otoczenia biznesowego pod wpływem nowych technologii przyczyniają się do poszukiwania właściwych sposobów budowania przewagi konkurencyjnej. Rosnące wymagania klientów sprawiają, że w sektorze bankowym coraz częściej wykorzystuje się rozwiązania technologiczne oparte na sztucznej inteligencji (ang. artificial intelligence – AI). Rozwiązania AI można również wykorzystywać do tworzenia przewagi konkurencyjnej. Celem niniejszego artkułu jest zbadanie roli rozwiązań technologicznych opartych na sztucznej inteligencji w budowaniu przewagi konkurencyjnej w banku. Pierwsza część artykułu poświęcona została zagadnieniom związanym z nowymi technologiami, sztuczną inteligencją i ich specyfiką w sektorze bankowym. Wykorzystano metodę studium przypadku. Przeprowadzona analiza pokazała, z jakich rozwiązań technologicznych AI korzysta bank i jakie korzyści mogą wynikać z oferowanych przez nie możliwości. Tym samym pokazano, że wykorzystanie rozwiązań opartych na AI w działalności banku może przyczyniać się do budowania przewagi konkurencyjnej.

Słowa kluczowe: nowe technologie, przewaga konkurencyjna, sektor bankowy, sztuczna inteligencja

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.04

.

Angelika Kłoczko

WYKORZYSTANIE SZTUCZNEJ INTELIGENCJI W ZARZĄDZANIU ORGANIZACJĄ JAKO POTENCJAŁ OBNIŻENIA KOSZTÓW

Streszczenie: W artykule przedstawiono tematykę zastosowania sztucznej inteligencji w procesach zarządzania realizowanych przez organizacje oraz ich wpływ na optymalizację i obniżenie kosztów. Intensywny i ciągły wzrost nowoczesnych technologii zmienia funkcjonowanie gospodarek na arenie międzynarodowej oraz codzienne działania człowieka. Wiele dotychczasowych rozwiązań stosowanych przez organizacje odznacza się mniejszą efektywnością względem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji. Sformułowany cel badawczy dotyczy zidentyfikowania głównych obszarów zastosowania sztucznej inteligencji w procesach zarządzania realizowanych przez organizacje oraz ich potencjału w zakresie optymalizacji i redukcji kosztów. W pracy zastosowano analizę literatury oraz metody badawcze: desk research i case study. Umożliwiło to sformułowanie wniosku, iż głównymi obszarami zastosowania sztucznej inteligencji w procesach zarządzania jest usprawnienie procesów decyzyjnych, zarządzanie łańcuchem dostaw, organizowanie i delegowanie
zadań służbowych pracowników, zarządzanie relacjami z klientem oraz koordynowanie procesów finansowych. W oparciu o przeprowadzoną analizę można uznać, że sztuczna inteligencja stanowi potencjał do optymalizacji i obniżenia kosztów związanych z wynagrodzeniami pracowników, energią elektryczną i promocją, kosztów występujących w łańcuchu dostaw, a także kosztów analiz obszernych zbiorów danych i formowania na ich podstawie prognoz.  

Słowa kluczowe: nowoczesne technologie, optymalizacja kosztów, sztuczna inteligencja, zarządzanie organizacją

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.05

.

Sandra Kołodziejczyk

ZASTOSOWANIE MODELI DYSKRYMINACYJNYCH W PRZEWIDYWANIU UPADŁOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA – CASE STUDY

Streszczenie: System wczesnego ostrzegania w przedsiębiorstwie to kluczowy aspekt pozwalający na ocenę kondycji finansowej danego podmiotu. Można tutaj wykorzystać modele dyskryminacyjne w celu zbadania, czy dane przedsiębiorstwo jest zagrożone upadłością, czy też znajduje się w bezpiecznej kondycji finansowej. W niniejszym artykule poddano analizie firmę Lavard – od 2020 roku to Polskie Sklepy Odzieżowe Sp. z o.o. w Restrukturyzacji. Została przeprowadzona analiza następujących modeli dyskryminacyjnych: model E. Altmana, E. Mączyńskiej i M. Zawadzkiego, J. Gajdki i D. Stosa, D. Wierzby, model poznański czy model B. Prusaka. Wyciągnięto ogólne wnioski z przeprowadzonych badań w ocenie zdolności do kontynuowania działalności przez spółkę Lavard oraz ogólnej sytuacji ekonomiczno-finansowej analizowanego podmiotu w obliczu zmian gospodarczych zachodzących w latach 2018-2022. Głównym celem artykułu jest wskazanie i analiza różnic pomiędzy narzędziami umożliwiającymi rozpoznanie sygnałów świadczących o pogarszającej się sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, a tym samym pozwalającymi na szybsze wprowadzenie działań naprawczych.  

Słowa kluczowe: kondycja finansowa, modele dyskryminacyjne, zagrożenie upadłością

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.06

.

Joanna Lerche

SZEROKOŚĆ RELACJI Z KLIENTAMI – PERSPEKTYWA PRZEDSIĘBIORSTW RODZINNYCH

Streszczenie: Kapitał relacyjny jest zagadnieniem, które cieszy się w ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem badaczy. Niewątpliwie stanowi on istotne źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstw rodzinnych, które ze względu na charakterystyczne cechy utrzymywane są w unikatowy sposób. Zespół cech charakterystycznych dla przedsiębiorczości rodzinnej sprawia, iż relacje tej grupy firm z interesariuszami są warte zauważenia. Należy zwrócić uwagę na szerokość relacji pomiędzy klientem a firmą, która jest odzwierciedleniem ilości powiązań z partnerami wymiany. Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja i ocena szerokości relacji z klientami w przedsiębiorstwach rodzinnych. Wnioskowanie opiera się na wynikach badań własnych przeprowadzonych wśród przedsiębiorstw rodzinnych zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego. Badanie ilościowe z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety przeprowadzono w 2023 roku. Analiza wyników badania pokazała, że w firmach rodzinnych elastyczny sposób obsługi klientów, a także sprawny proces reklamacji i zwrotów oraz współpracy pomiędzy komórkami firmy w celu zadowolenia i utrzymania relacji determinuje szerokość relacji z klientami.

Słowa kluczowe: firmy rodzinne, kapitał relacyjny, szerokość relacji z klientami

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.07

.

María Elvira López Parra, María Margarita Carrera Sánchez

ENTREPRENEURIAL PROFILE OF STUDENTS. RESULTS OF A COMPARATIVE ANALYSIS OF TWO UNIVERSITIES

Abstract: The lack of opportunity represents a significant challenge for government institutions, society, and universities, particularly for the latter, given their mission to produce professionals equipped to enter the labor market and drive positive change in their respective fields. In Mexico, higher education institutions have promoted entrepreneurship in their educational programs as a seedbed for entrepreneurs that allows them to develop skills as components of the entrepreneurial profile, and thus enter the labor market successfully. The objective of this research is to ascertain whether there is a significant difference between the components of the entrepreneurial profile of students enrolled in the business programs at the Technological Institute of Sonora and the Autonomous University of Nuevo León (Facpya-Linares), two universities in different states of Mexico. The research method involved a comparison of two universities that offer entrepreneurship or business training as part of their academic programs. The two universities in question are the Technological Institute of Sonora and the Autonomous University of Nuevo León (Facpya-Linares). The sample size was 320 and 447, respectively, comprising business students. An instrument was used to assess the entrepreneurial profile. To ascertain significance, a student's t-test for independent samples was applied. In terms of the reliability of the instrument, a Cronbach's Alpha of 0.942 was noted. The results demonstrated a notable discrepancy between the mean scores of the entrepreneurial profile components among business students from the two educational institutions. The significant difference observed at the Technological Institute of Sonora is that students there have a greater perception of the entrepreneurial profile than students at the Autonomous University of Nuevo León on its Facpya-Linares campus, who were more indecisive in their responses.

Keywords: business competencies, entrepreneurial profile, entrepreneurship, entrepre-neurship skills, management competencies, personal competencies, social competencies

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.08

.

Krzysztof Łusiakowski

MODEL TRZECH LINII W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM PRZEDSIĘBIORSTWA

Streszczenie: System zarządzania ryzykiem w strategii rozwoju przedsiębiorstwa sprzyja realizacji zakładanych celów biznesowych oraz zwiększa jego szansę na sukces. Współczesne programy zarządzania ryzykiem opierają się na sprawdzonym i uznanym instrumentarium. Przykładem takiego rozwiązania jest model trzech linii. Głównym celem artykułu jest ekspozycja wykorzystania modelu trzech linii w systemach zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach. Dla realizacji zdefiniowanego celu dokonano przeglądu krajowej i zagranicznej literatury, opracowań organizacji wspierających ekspertów z dziedziny zarządzania ryzykiem i audytu wewnętrznego. Ponadto przeprowadzono studium raportów oraz sprawozdań wybranych polskich spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W wyniku analizy uwierzytelniono stosowanie modelu trzech linii w ramach niektórych zasad ładu korporacyjnego dotyczących systemów i funkcji wewnętrznych przedsiębiorstwa.

Słowa kluczowe: audyt wewnętrzny, ład korporacyjny, model trzech linii, system zarządzania ryzykiem

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.09

.

Rosa Elia Martínez Torres, Anel Sierra Segura, Patricia Rivera Acosta, Guillermo Villalpando Romo

AUTOMATION IN CONSTRUCTION: MEASURING THE LEVEL OF AI ADOPTION IN THE URBANIZATION PROCESS

Abstract: Within the framework of Industry 4.0, recognized by the application of Artificial Intelligence – AI – and with the aim of relating performance evaluation strategies to human resources in this new environment, applied research is established in a construction company, targeting the main operational process within the organization: urbanization of residential development. To achieve this, a baseline study has been proposed to discover the level of adoption of AI through the automation of tasks performed within the process. Therefore, the objective of this article is to present a case study with a qualitative approach and diagnostic information management in order to evaluate the level of automation This is achieved by identifying operations that consider different types of technology and examining how human resources effectively perform their functions based on this technology. The results indicate a medium level of automation, due to the lack of awareness among personnel about the disruptive technologies and equipment that define the automation of processes. The objective of this study is to promote the continuity of research with the aim of contributing to the development of a human resources performance evaluation system based on technological elements and skills.

Keywords: AI, automation, technological competencies, urbanization process

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.10

.

Miguel Antonio Mascarúa-Alcázar, Angélica Belén Ruíz-Contreras, Cristina Rodríguez-Suárez, Simón Orea-Barragán

MANAGEMENT PRACTICES IN MSEs OF VERY LONG LIFE IN A REGIONAL ENVIRONMENT

Abstract: The article is a descriptive study of micro and small enterprises (MSEs) in the city of Tehuacán, Mexico. The analysis of the responses to a questionnaire, enable us to understand the management practices that have allowed the companies to survive in the long term, remaining as MSEs. In the survey carried out in 2023, 67 cases were considered. 46 MSEs were identified that had been founded before the year 2000 and twenty-one in that year. However, the publication aims to study are the cases of MSEs that have survived for more than ten years in the markets where they are located. The Mexican government has recognized that MSEs have a useful life of less than 8 years, and that once reached, MSEs grow and jump to the next level of business size or otherwise, they reach a closing point resulting from the increase in costs above the marginal income line, and their exit from the market. Descriptive statistics measurements were performed, a normality test was run, and linear regression was developed to understand the perceptions of their business line.
Selected results are presented that show why these businesses have achieved longevity in their regional market.

Keywords: dilemmas of an organization, family businesses, management practices, MSEs

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.11

.

Sebastian Matysik

PRZEGLĄD KONCEPCJI POJĘCIA INNOWACJI

Streszczenie: W niniejszym artykule przedstawiono przegląd różnych koncepcji pojęcia innowacji w oparciu o dotychczasowe ustalenia teoretyczne. Celem wykonanego przeglądu literatury jest synteza i analiza dotychczasowego dorobku naukowego w tematyce innowacji oraz porównanie go z obowiązującą nomenklaturą zawartą w podręczniku Oslo Manual 2018. Podręcznik ten stanowi ważny międzynarodowy punkt odniesienia, szczególnie w kontekście badań empirycznych i porównywania uzyskanych wyników. Jako główną metodę zastosowano klasyczny przegląd literaturowy, przy czym dobór literatury odbywał się według subiektywnego kryterium celowego. Uwzględniono zarówno pozycje stanowiące fundament problematyki innowacji, jak i nowe publikacje wnoszące świeże spostrzeżenia. Jako uzupełnienie, w celu zaprezentowania szerszego spojrzenia na problematykę dotyczącą definiowania pojęcia innowacji, przeprowadzono systematyczny przegląd literatury, w ramach którego dokonano bibliometrycznej analizy publikacji naukowych. Wyniki niniejszego badania pozwoliły na przedstawienie uporządkowanej i obiektywnej perspektywy na istniejący stan wiedzy w rozważanej tematyce. Wnioski z rozważań przedstawionych w artykule wskazują, że innowacje w kontekście działalności gospodarczej stanowią bardzo ważny element, obejmują wdrażanie nowych rozwiązań i usprawnień, które zwiększają efektywność przedsiębiorstwa, a nie są jedynie ideami bez praktycznego zastosowania.

Słowa kluczowe: działalność innowacyjna, innowacja, innowacje, innowacje w przedsiębiorstwie, istota innowacji

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.12

.

Kinga Olszewska

A CONTEMPORARY SET OF FACTORS FOR ESTIMATING THE GOODWILL OF MEDIUM-SIZED ENTERPRISES

Abstract: This paper aims to develop a modern set of factors influencing the formation of goodwill, which aligns with the current economic conditions and consumer attitudes. Given the inadequacy of existing valuation methods in addressing modern market dynamics, research was conducted to identify the intangible factors shaping goodwill and assign corresponding weights for medium-sized enterprises. Notably, the study incorporated perspectives from both entrepreneurs and consumers, fostering a balanced and comprehensive understanding of goodwill formation. By collecting data from both groups, the research enabled a comparative analysis of their views on enterprise value, specifically focusing on intangible goodwill factors.

Keywords: estimation of value, goodwill, intangible assets, intangible factors, intellectual capital

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.13

.

Sealtiel Sánchez-Rodríguez, Juan González-Rocha, Martha Cruz-Rivera, Martha Rodríguez-Morales

IMPACT OF LEADERSHIP ON ORGANIZATIONAL CULTURE: REVIEW OF LITERATURE OF LATIN AMERICAN COUNTRIES

Abstract: The importance of the leadership is an issue that is increasingly perceived in the manufacturing sector and any type of service provision. Companies are more demanding because through continuous improvement in the field of work, professionals are required to perform optimal work within the scope of their tasks. Likewise, by developing both the technical skills and soft skills of employees, this impacts the organizational culture by creating an environment for achieving the goals set within the organization. In line with this perception, the aim of the article is to show how leadership favorably impacts the work environment, as well as indicate the characteristics and types of leadership that must be developed for the organization to function efficiently. The article is based on rigorous theoretical studies in the form of an exhaustive literature review with a focus on Latino authors, which responds to the need to contextualize leadership within the unique cultural characteristics of Latin America, where organizational dynamics and social values differ from other regions. Additionally, case studies of companies that have achieved success were analyzed. As a result, it was found that various authors point to the importance of the leader´s influence in organizations. Similarly, it was found that the impact that leadership has on the environment is crucial for the development of any society by cultivating different abilities and skills inherent to the individual, and how types of leadership can influence good practices. This enhances motivation and transforms the environment through incentives that direct members towards the goals set in each organization.

Keywords: leadership, organizations, soft skills, organizational culture, human development

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.14

.

Malwina Szczepkowska

INNOVATIVE GROWTH IN A FAMILY BUSINESS: CASE STUDY ON TARCZYŃSKI’S PLANT-BASED MEAT ALTERNATIVES

Abstract: The high consumption of animal products has a significant negative impact on the environment and human health. Switching to plant-based meat (PBM) is a potential solution. Large retail chains offer a significant share of alternatives under their brands, but there are also major players in the Polish meat market that have included plant-based meat alternatives (PBMAs) to their range. Among these, the Tarczyński family company has the largest market share, with 41%. This article presents a case study that focuses on the Tarczyński company, which has adopted a dual approach, producing both traditional meat products and plant-based meat alternatives The aim of the article is to highlight the key role that family businesses, with their unique combination of tradition and innovation, can play in transforming the food industry towards a more sustainable future. The Tarczyński case also illustrates the importance of the family business in the market: the company's heritage and ability to innovate are key factors contributing to its resilience and success in a rapidly changing market. The involvement of younger family members, the next generation, in driving innovation underlines the dynamic nature of this company and its ability to adapt to new trends.

Keywords: case study, family owned company, firm strategy plant-based meat alternative foods, Poland

DOI: 10.17512/znpcz.2024.3.15

.