Zeszyt Naukowy Numer 48
Mateusz Bajor
SELECTED ASPECTS OF ELECTRICITY CONSUMPTION IN HOUSEHOLDS
Abstract: Currently, households are faced with the problems of rising electricity prices. Every month, electricity suppliers try to force the Energy Regulatory Office to increase prices as much as possible for individual consumers. The aim of the article below is to indicate that responsible electricity management by means selecting a favourable tariff will largely contribute to lowering the economic bill of a household. During the study, we used our own data on the annual consumption of electricity in a household by the most frequently used appliances, and the current energy prices in the studied tariffs. The most advantageous option is the responsible use of the G12w tariff, supported by one’s own photovoltaic micro-installation. Such a combination guarantees minimal costs resulting from the consumption of electricity.
Keywords: consumption, economy, households, tariffs
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.01
Justyna Berniak-Woźny, Marek Szelągowski
ROUTINE DYNAMICS OF KNOWLEDGE-INTENSIVE BUSINESS PROCESSES – THE CASE STUDY OF THE HEALTHCARE SECTOR
Abstract: The aim of this paper is to discuss the concept of Routine Dynamics from the perspective of knowledge-intensive business processes. The traditional approach to busi-ness processes assumes control of the flow of well-structured activities that the organisation carries out to achieve its goals, and managing them focuses on their improvement through increased efficiency. However, an increasingly important role in the knowledge economy is played by knowledge-intensive business processes, which are highly dependent on hu-man judgment, as well as real knowledge, which requires partially structured and unstruc-tured decision-making. This demands a change in the approach to process management and its improvement, beyond efficiency only. It requires the use of the dynamism of process executors to create value by using and creating knowledge during the execution of pro-cesses. To illustrate this transformation, processes from the healthcare sector were used as a case study, as they encapsulate the limitations of the traditional approach to process man-agement and the need to move to a dynamic one. As a result, two process models were presented, showing the need for a dynamic approach to health process management as a way to create and use rapidly changing knowledge, and to incorporate new technologies that not only increase the efficiency of processes (e.g. automate them), but above all create new knowledge, and use data on patients in real-time.
Keywords: dynamic business process management, health process management, illustra-tive case study, knowledge-intensive business processes, routine dynamics
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.02
Katarzyna Brożek, Beata Poteralska, Joanna Łabędzka
ANALIZA KAPITAŁU LUDZKIEGO W KONTEKŚCIE INNOWACYJNOŚCI GOSPODAREK V4 i UE-27
Streszczenie: Celem rozważań w niniejszym artykule jest zbadanie zależności pomiędzy innowacyjnością a potencjałem kadrowym państw Grupy Wyszehradzkiej (V4). Jako źró-dło zebrania danych empirycznych wykorzystano statystykę publiczną. Zgromadzone dane opracowano z wykorzystaniem statystyki opisowej. Ze względu na zróżnicowanie z jednej strony potencjału kadrowego, a z drugiej poziomu innowacyjności państw V4 zidentyfiko-wano i określono kilka predyktorów pozwalających na przeprowadzenie badań i wycią-gnięcie wniosków. Charakter artykułu w przeważającej mierze jest empiryczny, choć nie-pozbawiony wymaganego zaplecza teoretycznego. Implikacją praktyczną opracowania może być fakt wykazania głównych atrybutów kapitału ludzkiego, co daje obszerne pole do stosowania wobec nich narzędzi zmierzających w konsekwencji do zwiększenia inno-wacyjności Grupy Wyszehradzkiej.
Słowa kluczowe: innowacyjność, kapitał ludzki, kraje Grupy Wyszehradzkiej
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.03
Marta Grzyb
WPŁYW PANDEMII COVID-19 NA WIZERUNEK BANKÓW W POLSCE
Streszczenie: Wizerunek jest jednym z najcenniejszych zasobów pozwalających bankom wyróżnić się na rynku oraz osiągać szereg korzyści. Jego kształt uzależniony jest od roz-maitych czynników, które mogą wywierać nań pozytywny bądź negatywny wpływ. Głów-nym celem artykułu jest ukazanie znaczenia wizerunku w kontekście funkcjonowania pod-miotów bankowych oraz zbadanie wpływu pandemii COVID-19 na postrzeganie banków w Polsce przez ich klientów. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny. Część teore-tyczna powstała w oparciu o dane wtórne i wykorzystanie metody studiów literaturowych oraz metody konceptualnej. Część empiryczna bazuje natomiast na danych pierwotnych, czyli wynikach badań metodą ankietową. W metodzie tej posłużono się narzędziem w po-staci elektronicznego kwestionariusza ankiety. Zgromadzone dane poddano następnie ana-lizie i interpretacji. Uzyskane na drodze przeprowadzonego badania rezultaty pozwalają twierdzić, iż pandemia COVID-19 nie wywarła znaczącego wpływu na zmianę sposobu postrzegania banków w Polsce przez ich klientów.
Słowa kluczowe: pandemia COVID-19, postrzeganie banków, wizerunek banku
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.04
Patrycja Hamera-Pierzchała
STRATEGIA DOSKONALENIA MODELU KOMUNIKACJI WEWNĘTRZNEJ NA PRZYKŁADZIE FIRMY Z BRANŻY ENERGETYCZNEJ
Streszczenie: W artykule opisano proces zmiany komunikacji wewnętrznej w przedsię-biorstwie branży energetycznej. Punktem wyjściowym stała się analiza wyników badania satysfakcji pracowników, przeprowadzona w przedsiębiorstwie w latach 2017 oraz 2019. Następnie przedstawiono zaprojektowane i wprowadzone w firmie działania naprawcze do-tyczące komunikacji: ich rodzaje, zasięg i zakres. W kolejnym kroku przedstawiono wyniki badania satysfakcji pracowników przeprowadzonego w 2021 roku, a następnie porównano z wynikami z lat poprzednich. Zaprezentowano także wyniki pogłębionego badania komu-nikacji. Na tej podstawie określono strategię doskonalenia modelu komunikacji wewnętrz-nej, będącej jednym z kluczowych narzędzi zarządczych.
Słowa kluczowe: komunikacja, komunikacja wewnętrzna, komunikowanie organizacyjne
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.05
Aleksander Iwaszczuk
WSPARCIE FINANSOWE TRANSFORMACJI GOSPODARKI W KIERUNKU ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Streszczenie: Zagrożenia związane ze zmianą klimatu nabrały znaczenia w dziedzinie finansów w ostatnich latach, zwłaszcza od 2015 roku, kiedy podpisano Porozumienie paryskie i przyjętą przez ONZ Agendę 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju. Model zrównoważonego rozwoju wymaga uwzględnienia wszystkich aspektów życia, oszczęd-nego wykorzystania zasobów, ochrony środowiska oraz odpowiedzialnej produkcji i kon-sumpcji. Aby przyspieszyć jego wdrożenie w realia gospodarcze w największej liczbie kra-jów, w proces angażują się instytucje i organizacje międzynarodowe, tworząc wsparcie legislacyjno-finansowe. Celem artykułu jest identyfikacja i zestawienie zasad finansowania inwestycji zrównoważonych środowiskowo, na przykładzie inicjatyw i działań Banku Światowego oraz Unii Europejskiej. Do osiągnięcia postawionego celu zastosowano metodę analizy publikacji i dokumentów źródłowych oraz informacji dostępnych na stro-nach internetowych.
Słowa kluczowe: inicjatywy instytucjonalne, inwestycje, transformacja gospodarcza, wsparcie finansowe, zmiany klimatyczne, zrównoważony rozwój
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.06
Kamil Janik
ROZWÓJ GMIN MIEJSKICH POWIATU MYSZKOWSKIEGO W ASPEKCIE FINANSOWO-EKONOMICZNYM – ANALIZA PORÓWNAWCZA
Streszczenie: W obecnych czasach pragmatyczne zarządzanie jednostką samorządu tery-torialnego powinno stać się priorytetem dla włodarzy gminnych. W odpowiednim funkcjo-nowaniu i prosperowaniu jednostek samorządu terytorialnego ważne jest podejmowanie racjonalnych działań. Działania te mają na celu poprawienie sytuacji gmin, a także przy-czynienie się do ich rozwoju. Poprawa sytuacji gmin w każdym z obszarów funkcjonowa-nia umożliwia wzmożenie rozwoju jednostki samorządu terytorialnego. Celem artykułu jest zaprezentowanie zmian wartości wskaźnika rozwoju lokalnego dla gmin miejskich powiatu myszkowskiego. Analiza została przeprowadzona w jednym z fundamentalnych aspektów rozwoju lokalnego, czyli finansowo-ekonomicznym, w latach 2011-2020. Wyznaczenie miar rozwoju odbyło się przy zastosowaniu syntetycznego miernika rozwoju.
Słowa kluczowe: jednostka samorządu terytorialnego, rozwój lokalny, zarządzanie, zarzą-dzanie publiczne
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.07
Joanna Łabędzka
DEMPSTER–SHAFER THEORY FOR RISK ASSESSMENT IN PROJECT MANAGEMENT
Abstract: Project management (PM) involves decision-making processes related to reach-ing project goals, resources allocation, timelines, intended outputs, outcomes, long-term impacts, etc. Decisions create challenges for those involved in leading and managing pro-jects, such as information overload, time constraints, uncertainty, and biases. Decision-making in PM is especially supported by risk analysis focused on the identification and assessment of factors that could affect (positively or negatively) a successful project deliv-ery. Uncertainty in estimating project risks is considered one of the major challenges in Management Science. The paper draws attention to the root cause of uncertainty in human reasoning in relation to decision-making processes with particular emphasis on risk analy-sis. A literature review revealed that the area of risk assessment in PM has been dominated by qualitative methods that do not take uncertainty into account. Therefore, the main ob-jective of this paper was to apply the Dempster–Shafer theory (DST), which provides a framework for representing uncertainties by allowing beliefs to not be assigned to a spe-cific subset. Accordingly, the applied research design was employed in this study. The re-search sample included 60 experts that assessed project risks. In order to determine the belief (Bel) and plausibility (Pl) functions, all the evidence was combined using Dempster’s rule of combination, in order to arrive at quantified beliefs. The final results of the study showed that this evidence-based framework for project risk assessment is applicable and easy to use, even for a large number of experts and could support PM practitioners in risk management and decision-making.
Keywords: Dempster–Shafer theory, project management, risk assessment, uncertainty
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.08
Krzysztof Łabędzki
PROCES LOGISTYCZNY U OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH W DOBIE KRYZYSU. WYBRANE ASPEKTY
Streszczenie: Operatorzy logistyczni w każdym obszarze kraju odczuli kryzys gospodar-czy wynikający z pandemii COVID-19. W niniejszym artykule zaprezentowano zmiany preferencji operatorów logistycznych oraz wpływ na obsługiwany przez nich proces logi-styczny. Wykorzystano metodykę przeprowadzania systematycznego przeglądu literatury w zakresie procesu logistycznego oraz funkcjonowania centrów logistycznych w okresie kryzysu pandemicznego. Analiza z wykorzystaniem elementów desk research została prze-prowadzona na podstawie dostępnych raportów, rankingów i oficjalnych dokumentów. Podjęte przez autora rozważania ukierunkowane są na możliwość radzenia sobie w czasie podobnych kryzysów podmiotów branży logistycznych kooperujących na terenie kraju.
Słowa kluczowe: COVID-19, pandemia, proces logistyczny
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.09
Piotr Pachura, Jacek Sztuka
CREATIVE EXPRESSION AND ARTS-BASED LEARNING IN MANAGEMENT STUDIES
Abstract: The contemporary challenge regarding the key role of creativity and innovation in the activities of organizations requires new approaches and techniques in the education and learning of managers and business leaders. This article is a contribution to the debate on the legitimacy of using artistic techniques and behaviors in the educational processes in business studies. It also presents the proposal of a model illustrating the way in which ar-tistic creativity affects the conscious and unconscious areas of personality. The text is a review of the current state of knowledge in this field and is based on the research of sec-ondary sources in the form of academic literature reports in the field of management studies. The participant observation technique and unstructured interviews were also used in a group of students and lecturers of the Design and Project Management study program at Czestochowa University of Technology (Poland).
Keywords: artistic expression, business studies, creativity, education, management
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.10
Agnieszka Peszko
TRADYCYJNE A ZWINNE PODEJŚCIE DO ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI – KIERUNKI ZMIAN
Streszczenie: Metodyki zarządzania projektami to rekomendacje od praktyków i naukow-ców służące skuteczniejszej realizacji projektów. Podział metodyk na uniwersalne oraz zwinne to podział, który obecnie dominuje w literaturze. Celem artykułu jest charaktery-styka tradycyjnego i zwinnego podejścia do zarządzania projektami oraz wskazanie kie-runku rozwoju tych metodyk w ostatnim czasie. Cel zrealizowano na podstawie badań lite-ratury oraz własnych obserwacji i analiz zmian wprowadzanych przez twórców najbardziej popularnych metodyk w ostatnich latach (studium przypadku: PRINCE2, PMBOK). Wska-zano, iż w zarządzaniu projektami mocno zauważalna jest ewolucja z tradycyjnego podej-ścia do zarządzania projektami, opartego na planowaniu kaskadowym, do zwinnego zarzą-dzania, gdzie mocno akcentowana jest współpraca z klientem w trakcie trwania projektu. Świadczy o tym olbrzymia popularność metodyki zwinnej (Scrum) oraz znaczące zmiany wprowadzone w ostatnim czasie w metodykach uniwersalnych (PMBOK edycja siódma, PRINCE2 Agile). Prognozowany dalszy rozwój i popularyzacja podejścia zwinnego do za-rządzania projektami nie oznacza jednak wyparcia klasycznych metodyk. Praktyka zarządza-nia projektami skłania się do hybrydowych, łączonych rozwiązań w realizacji projektów.
Słowa kluczowe: metodyki zarządzania projektami, projekt, rozwój metodyk, tradycyjne metodyki, zwinne metodyki
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.11
Beata Poteralska, Joanna Łabędzka, Katarzyna Brożek
DEVELOPMENT OF COMPETENCES FOR THE NEEDS OF TOMORROW’S LABOUR MARKET
Abstract: The management of organisations functioning in the contemporary world, which is characterised by volatility, uncertainty, complexity, and ambiguity (VUCA), requires specific future-oriented competences from employees. The paper aims to discuss the possi-bility of applying foresight and Futures Literacy approaches, known for dealing with un-certainty, in the process of developing such competences. Against the background of the state-of-the-art analysis comprising (1) the contexts, in which uncertainty is tackled in fore-sight and Futures Literacy exercises, and (2) the contexts, in which the future of work is analysed in connection with foresight and Futures Literacy, the authors discuss and confirm the possibility of applying the mentioned anticipation approaches to develop future-oriented competences, namely competences on the individual level, enabling one to cope with the increasing uncertainty characterising the VUCA world. The focus of the paper relates to the aspects that are still understudied or require additional strengthening: (1) the development of competences on an individual level using foresight and Futures Literacy approaches, and (2) incorporating foresight and Futures Literacy at the level of higher education. The paper presents examples of activities undertaken in this area, however, their number is still limited.
Keywords: competences, foresight, future labour market, Futures Literacy, higher educa-tion, uncertainty, VUCA
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.12
Katarzyna Rozpondek
RÓWNOWAŻONE ZARZĄDZANIE INTELIGENTNYM MIASTEM – ZNACZENIE WYMIARU ŚRODOWISKOWEGO
Streszczenie: Celem artykułu jest przedstawienie kluczowych aspektów zrównoważonego rozwoju w kontekście zarządzania współczesnymi miastami, jak również przybliżenie spe-cyfiki inteligentnych rozwiązań skupiających się na działaniach prośrodowiskowych w za-kresie funkcjonowania i rozwoju nowoczesnych jednostek miejskich. Opracowanie przy-gotowano w oparciu o artykuły naukowe, raporty krajowe i zagraniczne publikowane przez instytucje publiczne i źródła internetowe. Stwierdzono, że smart city stanowi przykład no-woczesnej formy zarządzania miastem, jak również sprzyja realizacji zasad zrównoważo-nego rozwoju. Uzyskane wyniki wskazują, że stolice państw Europy Północnej (Kopen-haga, Oslo, Helsinki, Sztokholm) są głównymi przedstawicielami działań z zakresu wymiaru środowiskowego swojego rozwoju. Miasta te podejmują prace z zakresu inteli-gentnych rozwiązań głównie w dziedzinie transportu, odpadów, wody, ogrzewania i alter-natywnych źródeł energii.
Słowa kluczowe: inteligentne miasto, inteligentne środowisko, zarządzanie, zrównowa-żony rozwój
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.13
Joanna Rudawska, Magdalena Głuch
Streszczenie: Podejście procesowe jest aktualnie jedną z orientacji najczęściej wdrażanych przez organizacje biznesowe. Wymusza je zmienne otoczenie i konieczność elastycznego reagowania na potrzeby klientów. Coraz częściej podejście procesowe wykorzystywane jest również przez jednostki sektora finansów publicznych. Organizacje te, nienastawione na zysk, świadczące usługi publiczne w odpowiedzi na potrzeby klientów – wydawać by się mogło hierarchiczne, mało elastyczne – stają coraz częściej „frontem do klienta”. Waż-nym punktem odniesienia tych działań jest osiągnięcie satysfakcji przez klienta. Celem artykułu jest analiza przejawu podejścia procesowego w samorządzie terytorialnym na przykładzie procesu obsługi inwestora. W części teoretycznej dokonano krytycznego prze-glądu literatury, natomiast w części empirycznej wykorzystano metodę studium przypadku. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość zastosowania w jednostkach sektora publicznego podejścia zorientowanego biznesowo na klienta. Przedstawione w artykule rozwiązania mogą być wykorzystane w praktyce, w obszarze doskonalenia w jednostkach sektora finansów publicznych metod zarządzania poszczególnymi procesami. Również w przypad-kach, gdy na poziomie organizacyjnym nie zmapowano wszystkich procesów i nie tworzą one systemu.
Słowa kluczowe: obsługa inwestora, orientacja procesowa, orientacja rynkowa, proces, za-rządzanie procesami
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.14
Elżbieta Stolarska-Szeląg
ROLA POLITYKI SPOŁECZNEJ PAŃSTWA W KSZTAŁTOWANIU POZIOMU BEZROBOCIA
Streszczenie: Poprawnie działająca polityka społeczna państwa powinna zaspokajać potrzeby wszystkich obywateli danego kraju, uwzględniając przy tym różne sytuacje wynikające ze zdarzeń losowych. Polityka socjalna, która jest ważną częścią polityki spo-łecznej państwa, powinna być na bieżąco aktualizowana i zmieniana tak, aby mogła działać w warunkach zmian społecznych. Jest natomiast często mylona z polityką rodzinną prowa-dzoną przez państwo. Polityka rodzinna to zarówno szereg działań materialnych, jak i nie-materialnych, które mają posłużyć zmianie tendencji niżu demograficznego. Celem arty-kułu jest próba prezentacji polskiej i europejskiej polityki rodzinnej w kontekście stosowania materialnych instrumentów wsparcia oraz ocena, czy stosowanie tych instru-mentów może pociągać za sobą konsekwencje ekonomiczne w postaci wzrostu poziomu bezrobocia. Artykuł bazuje na analizie wybranej literatury przedmiotu, wtórnych danych statystycznych oraz prezentuje analizę porównawczą.
Słowa kluczowe: bezrobocie, modele polityki społecznej, polityka rodzinna, polityka socjalna, polityka społeczna
DOI: 10.17512/znpcz.2022.4.15
Politechnika Częstochowska uczelnią dostępną.
